In Nationaal Park Duinen van Texel is bij Den Hoorn een bijzondere bunker te vinden. Vanaf deze bunker op het Loodsmansduin gaat er een halfverhard pad naar de strandopgang bij Strandpaviljoen Paal 9. Wij zijn gestart bij het Loodsmansduin, maar de route kan ook vanaf de parkeerplaats bij het strandpaviljoen worden gevolgd. Op het parkeerterrein bij het strandpaviljoen zijn vier invalidenparkeerplaatsen.
Bij Paal 9 is het mogelijk om met een strandrolstoel het strand op te gaan. Via de website van Stichting Integratie Gehandicapten Texel (SIGT) kan je een kinderstrandrolstoel of een Strandhopper reserveren. Het is ook mogelijk om gebruik te maken van de tillift van Strandpaviljoen Paal 9, ook hiervoor kan je reserveren via de website van SIGT.
De route kent steile hellingen in het deel rond de bunker. Daarnaast is bij hevige regenval het pad niet overal goed toegankelijk omdat de duinpannen waar het pad doorheen loopt dan soms vol water komen te staan. Het pad zelf is bij de bunker verhard en tussen Paal 9 en de bunker halfverhard. Bij de ingang aan de zijde van de bunker zijn geen invalidenparkeerplaatsen, hier gaat de route eerst door een klaphek en vervolgens via enkele steile paden het Loodsmansduin op. Omdat het een duingebied is kan er ook mul zand op sommige delen van het pad liggen, we raden dan ook aan een begeleider mee te nemen. Bij Paal 9 is ook een klaphek aanwezig, dit hek moet je in twee stappen door. Tijdens ons bezoek was dit pad behoorlijk ondergestoven, maar onder het mulle zand zit wel een halfverhard pad.
Het Loodsmansduin dankt de naam aan de tijd dat loodsen hier vanaf het duin uitkeken over het water naar schepen die ze konden begeleiden over het Marsdiep. De Mok werd halverwege de 17e eeuw een belangrijke rede voor de scheepvaart en bij het Loodsmansduin werd daarom een waterput geslagen. Met paard en wagen werd het water vanaf de waterput naar de schepen gereden die in de Mokbaai lagen te wachten, na 1800 verdween de waterput. Vanaf de 17e eeuw tot halverwege de 19e eeuw waren er loodsen actief vanaf dit duin. Toen in 1824 het Noord-Hollands Kanaal en in 1876 het Noordzeekanaal werden aangelegd en er in 1859 de Loodsenwet werd aangenomen waarbij het Rijk de taken van de loodsen overnam kwam de periode van het Texelse loodswezen ten einde.
Tijdens de mobilisatie voordat de Tweede Wereldoorlog begon werd door het Nederlandse leger bij Den Hoorn een batterij aangelegd om Den Helder en te verdedigen. Het woord bunker bestond in het Nederlands op dat moment nog niet. Op het hoogste duin kwam een commandopost te staan. Vanuit deze bunker werd de afstand tot langsvarende schepen bepaald en door drie andere meetposten langs de kust werd de snelheid en hoek van het doel bepaald. De informatie werd met telefoons doorgegeven aan een werkkamer waar berekend werd hoe de kanonnen moesten worden gericht. Een batterij van drie 15cm kanonnen zou vervolgens een vijand onder vuur nemen. Uiteindelijk hebben de kanonnen slechts één schot gelost toen de Duitsers de vliegvelden van Texel innamen. Het schot was een proefschot in de richting van de polder Eierland om te kijken of het vliegveld kon worden geraakt. Het schot was een succes maar meer proefschoten zijn niet gedaan, het verhaal gaat dat de granaten te duur waren om ze zonder doel te verschieten. Door de snelheid waarmee de Duitsers Nederland innamen zijn er voor zover bekend uiteindelijk ook niet meer schoten gelost vanuit deze batterij.
In de Tweede Wereldoorlog werd de bunker door de Duitsers aangepast om vijandige vliegtuigen op te sporen. In het dak van de bunker werd een gat gemaakt en naast de bunker kwam een manschappenbunker. In het gebied rondom de bunker werd luchtafweer geplaatst en tijdens de Tweede Wereldoorlog werden verschillende vliegtuigen door de Duitse luchtafweer neergeschoten. In het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel is veel informatie te vinden over Texel in de Tweede Wereldoorlog.
Na de Tweede Wereldoorlog raakte de bunker in verval en kwam deze onder het zand te liggen. Veel van de Duitse bunkers zijn uiteindelijk afgebroken. De commandobunker op het Loodsmansduin kreeg een monumenten-status vanwege de bijzondere geschiedenis en omdat deze bunker door het Nederlandse leger was gebouwd. In 1994 werd de bunker gerestaureerd, de bunker was toen verzakt en na een oproep voor vrijwilligers kwam een aannemer op het idee om wat zand onder de bunker weg te blazen met perslucht. Zo zakte de bunker weer recht en werd deze weer veilig toegankelijk. Wel ligt de bunker tegenwoordig een halve meter lager dan tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het uitzicht vanaf het duin is fantastisch en de steile klim zeker waard!
Deze route loopt door het Nationaal Park Duinen van Texel. Via deze link kom je op de pagina van het nationaal park met informatie over het gebied.
Openingstijden Strandpaviljoen Paal 9:
Dagelijks geopend van 10.00u - 21.00u
Kosten gebruik kinderstrandrolstoel, Strandhopper en/of tillift:
Kinderstrandrolstoel: gratis (vrijwillige bijdrage voor het onderhoud)
Strandhopper: €20 huur, €50 borg
Tillift: gratis